De privacyrechtelijke gevolgen van een cameradeurbel
Door: Wendy Grooten
Inleiding
Tegenwoordig kan je bij veel huizen een cameradeurbel vinden bij de voordeur. Wanneer je op straat loopt, word je regelmatig geconfronteerd met het feit dat je gefilmd wordt door zo’n camera. Het kan zijn dat het gebruik van die cameradeurbel meebrengt dat aan de regels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (hierna: AVG) moet worden voldaan. Dit is echter niet altijd het geval. Wanneer moet je je aan de AVG houden als je een cameradeurbel gebruikt? En waarom is het relevant om te weten of het gebruik van een cameradeurbel binnen of buiten de AVG valt?
De AVG
In een eerdere blogpost heb ik uitgelegd wat een persoonsgegeven is. In het kort is dit alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare persoon.1 Dit houdt in dat die informatie over een bepaald persoon gaat, of dat met die informatie een bepaald persoon te identificeren is. Wanneer iemand gefilmd wordt, bevat dat filmpje een persoonsgegeven als diegene herkenbaar in beeld is gebracht. Dit is ook het geval wanneer dit individu niet met zijn of haar gezicht in beeld staat, maar wel te herkennen is aan een bepaalde manier van lopen of door een bepaald kledingstuk.
De huishoudelijke exceptie
Het feit dat met een cameradeurbel persoonsgegevens worden verzameld, maakt dat de AVG van toepassing is. Op de toepasselijkheid van de AVG is echter een aantal uitzonderingen. Zo wordt een uitzondering gemaakt wanneer iemand persoonsgegevens verwerkt bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit.2 Dit betekent dat wanneer iemand een cameradeurbel uitsluitend gebruikt voor zichzelf zonder de beelden openbaar te maken, de AVG niet van toepassing is.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft uitgelegd hoe deze uitzondering van toepassing is op het gebruik van een cameradeurbel in een zaak over een gezin dat een camera aan hun huis had opgehangen vanwege hun veiligheid.3 De vraag was of het gebruik van de camera in dit geval wel mocht. Het Hof oordeelde dat het gebruik van een camera aan huis onder de huishoudelijke uitzondering valt, tenzij de camera de openbare weg filmt.4 Wanneer dat het geval is, kan niet meer worden gesteld dat de camera zuiver voor persoonlijk of huishoudelijk gebruik is.
Kortom, om niet te hoeven voldoen aan de plichten uit de AVG op het moment dat je een cameradeurbel gebruikt, is het van belang om te zorgen dat de camera alleen op het eigen terrein gericht is. Het is echter niet altijd te voorkomen dat openbare ruimten gefilmd worden. Daarbij blijft het een grijs gebied. Een stuk openbare weg filmen waarbij alleen voeten van mensen in beeld zijn, brengt die mensen in principe niet herkenbaar in beeld, waardoor deze situatie alsnog onder de uitzondering kan vallen. Maar wanneer iemand door bijvoorbeeld schoenen of een rolstoel wel herkenbaar in beeld is, valt het niet onder de uitzondering. Om enkele handvatten te bieden heeft de European Data Protection Board richtsnoeren opgesteld met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens door camera’s.5
Het gevolg van de toepassing van de AVG
Wanneer het gebruik van de cameradeurbel binnen de AVG valt, brengt dat een aantal verplichtingen met zich mee. Dit betekent dat er bijvoorbeeld een rechtmatige grondslag moet zijn voor de verwerking van de persoonsgegevens, wat bij het gebruik van camera’s aan een huis vaak het gerechtvaardigd belang is.6
Verder hebben degenen die herkenbaar in beeld zijn gebracht (de betrokkenen) rechten waar de eigenaar van de cameradeurbel gehoor aan moet geven. Dit is bijvoorbeeld het recht op transparantie, het recht op inzage, het recht op rectificatie en het recht op gegevenswissing.7 De rechten van betrokkenen zijn in een eerdere blogpost uitgewerkt.
Naast de rechten van betrokkenen vloeit een aantal andere verplichtingen uit de AVG voort. Zo moet degene die een cameradeurbel gebruikt onder andere passende maatregelen nemen om de veiligheid van de beelden te waarborgen.8 Dit houdt bijvoorbeeld in dat de beelden niet onnodig lang bewaard mogen blijven, dat die beelden na een bepaalde periode weer gewist worden en dat de eigenaar van de camera ervoor zorgt dat de beelden niet zomaar door iedereen zijn in te zien. Ook zijn er regels over het doorsturen of openbaar maken van de gegevens aan een derde.9 Een derde is ieder ander persoon dan de betrokkene of de eigenaar van de cameradeurbel.10
Conclusie
Het gebruik van een cameradeurbel brengt dus niet altijd met zich mee dat aan de AVG moet worden gehouden. Alleen wanneer de camera openbare wegen of ruimten filmt, is de eigenaar van die cameradeurbel verplicht zich aan de regels te houden. Wanneer die camera ook stukjes openbare weg filmt, is het van belang om te weten dat de regels van de AVG van toepassing zijn.
Een aantal tips voor het gebruik van een cameradeurbel is om altijd een sticker op te plakken die aangeeft dat er video-opnames worden gemaakt. Zo is het voor iedereen duidelijk dat hij of zij gefilmd wordt. Daarnaast kan je een cameradeurbel vaak privacyvriendelijk instellen. Hang hem ten eerste zo op dat de openbare weg zo min mogelijk gefilmd wordt. Daarnaast kan je bij veel cameradeurbellen instellen dat een bepaald stukje van het beeld door een zwarte balk wordt geblokkeerd, waardoor de openbare weg niet terug te zien is.
Heb jij een cameradeurbel? En vraag je je af of het gebruik ervan in overeenstemming is met de privacyregels? Of heb je andere vragen op het gebied van IT-recht? De IT-rechtswinkel staat klaar om je te helpen!