NFT’s: de nieuwe digitale revolutie of een juridisch mijnenveld?
Door: Max Bouwmeester
Inleiding
NFT’s zijn tegenwoordig overal. Dit zijn bijvoorbeeld digitale kunstwerken die voor miljoenen euro’s worden verkocht, exclusieve muzieknummers die je alleen als NFT kunt beluisteren en zelfs memes en tweets die als unieke digitale eigendommen worden geveild. Deze term NFT’s kom je vaak tegen, maar wat zijn het precies? Hoe werken ze en welke juridische haken en ogen zitten eraan? In dit blog probeer ik meer duidelijkheid te verschaffen over de technische aspecten en juridische implicaties van NFT’s en te kijken of deze nieuwe technologie écht de toekomst van digitaal eigendom is.
Wat is een NFT?
NFT staat voor Non-Fungible Token, wat betekent dat het een uniek digitaal bezit is dat niet uitwisselbaar is met iets anders. In tegenstelling tot een bitcoin of een euro, die onderling wel uitwisselbaar (fungible) zijn, is een NFT een unieke token die niet kan worden vervangen. Een NFT dient als een digitaal certificaat dat bewijst dat jij de eigenaar bent van het specifieke digitale object, zoals een afbeelding, video of muziekbestand.
Je kunt het vergelijken met een schilderij: iedereen kan een kopie van dat schilderij bezitten, maar er is slechts één origineel. Dat origineel heeft vaak de meeste waarde. Een NFT maakt dit principe mogelijk in de digitale wereld door het eigendom te registreren op de blockchain, een gedecentraliseerd1 en beveiligd netwerk dat alle in het verleden gedane transacties bijhoudt.
De werking van NFT’s
NFT’s worden aangemaakt en verhandeld via blockchaintechnologie, met name op smart contract-platforms zoals Ethereum. Wanneer je een NFT koopt of maakt, ook wel ‘minten’ genoemd, wordt een uniek identificatienummer gekoppeld aan een digitaal object. Dit unieke nummer wordt opgeslagen op de blockchain, samen met metadata zoals de beschrijving van het digitale object en details over de maker.
Een belangrijk onderdeel van NFT’s zijn smart contracts. Dit zijn geautomatiseerde contracten die eigendomsrechten en verkoopvoorwaarden vastleggen. Een kunstenaar kan bijvoorbeeld in het smart contract opnemen dat hij een percentage ontvangt van elke toekomstige doorverkoop van de NFT. Hierdoor krijgen makers een eerlijke vergoeding voor hun werk, ook nadat het voor de eerste keer is verkocht.
Het praktische gebruik van NFT’s
De toepassingen van NFT’s zijn verrassend breed en blijven zich uitbreiden.
In de wereld van digitale kunst hebben NFT’s een ware revolutie veroorzaakt. Kunstenaars kunnen hun werk rechtstreeks verkopen aan verzamelaars zonder tussenkomst van galeries. Bovendien kunnen ze een vergoeding krijgen bij elke doorverkoop van hun werk.
Ook de muziekindustrie omarmt NFT’s. Artiesten kunnen exclusieve albums of muzieknummers aanbieden als NFT, waarmee fans iets unieks kunnen bezitten en artiesten meer controle houden over hun werk. Daarnaast worden NFT’s gebruikt in videospellen, waar spelers unieke in-game items kunnen bezitten en verhandelen. Zelfs virtueel vastgoed is een trend, waarbij je stukken land in digitale werelden kunt kopen en bezitten.
De juridische uitdagingen rondom NFT’s
Naast alle mogelijkheden van NFT’s brengen ze ook juridische vragen en risico’s met zich mee. Een van de grootste uitdagingen heeft betrekking op het auteursrecht. Wanneer je een NFT koopt, koop je meestal alleen het bewijs van eigendom van die specifieke token, niet de auteursrechten van het werk zelf. Dit betekent dat je het digitale werk niet zomaar mag reproduceren of commercieel mag gebruiken tenzij dit specifiek in het bijbehorende smart contract is geregeld.
Daarbij speelt fraude regelmatig een rol. Er heeft bijvoorbeeld iemand een NFT van een kunstwerk verkocht zonder toestemming van de oorspronkelijke kunstenaar. Voor kopers betekent dit dat ze soms honderden of duizenden euro’s uitgeven aan een NFT waarvan de echtheid niet gegarandeerd is.
Verder bestaat het probleem van belasting en regelgeving. Inkomsten uit NFT-verkoop zijn vaak belastbaar, maar de regels verschillen per land. Overheden zijn nog bezig met het ontwikkelen van richtlijnen voor NFT-transacties, wat voor zowel makers als kopers duidelijkheden kan opleveren.
Een hype of voor de lange termijn?
NFT’s zijn zonder twijfel een innovatieve technologie met veel potentieel. Ze bieden kansen voor kunstenaars, muzikanten, gamers en verzamelaars om meer controle te houden op hun werk en eigendom. Maar net zoals bij elke nieuwe technologie bestaan risico’s en juridische uitdagingen die niet over het hoofd mogen worden gezien.
NFT’s zijn misschien wel de toekomst van digitaal eigendom, maar of ze een blijvende impact zullen hebben, zal de tijd moeten uitwijzen. Heb je juridische vragen met betrekking tot de koop of verkoop van NFT’s, of andere vraagstukken op het gebied van het IT-recht? De IT-rechtswinkel staat klaar om je te helpen!