De videodeurbel: in hoeverre toegestaan?
In Nederland maken veel mensen gebruik van een videodeurbel, dit blijkt uit een onderzoek van marktanalist Multiscope.1 De videodeurbel is een slimme deurbel die met wifi of een kabel is verbonden met een netwerk. Het beveiligingssysteem biedt gebruikers de mogelijkheid om via een smart device, zoals een telefoon of tablet, te zien wat zich voor de deur afspeelt aan de hand van een ingebouwde camera. De meeste mensen zullen bij een bewakingsmiddel rondom het huis denken aan bewakingscamera’s, echter heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (hierna: AP) gesteld dat een videodeurbel – net als een beveiligingscamera – valt onder het ruim genomen begrip ‘camera’.2 Men mag een videodeurbel op eigen bezittingen en eigen terrein richten en de beelden die gemaakt worden opslaan. Maar wat zijn de regels als de camera ook een deel van de openbare weg filmt en hoe lang mogen de beelden bewaard worden? In dit blog zal aandacht besteed worden aan deze vragen.
Gebruik van een videodeurbel
Het in beeld brengen van mensen voor de deur door middel van een videodeurbel is niet verboden door de AP.3 Het gebruik van een videodeurbel brengt echter wel een stappenplan mee voor de gebruiker.4 Dit stappenplan houdt in dat:
- Men een gegrond doel heeft voor het gebruik van de camera.
Het is van belang dat de camera ook werkelijk helpt met het oplossen van een probleem, zoals inbraak voorkomen. - Men dient rekening te houden met de privacyregels van de camera.
Zo is het belangrijk dat men niet/zo min mogelijk de eigendommen van buren of de openbare weg filmt. - De privacy instellingen van de camera moeten goed zijn.
Dit verschilt per type camera en kan bij het instellen worden geregeld.
- Derden dienen geïnformeerd te worden.
Dit kan door middel van een bordje of een sticker.
- Beelden dienen zo kort mogelijk bewaard te worden.
Men kan er ook voor kiezen om de beelden helemaal niet op te slaan.
- Beelden mogen niet zomaar gedeeld worden.
De beelden mogen enkel gedeeld worden, bijvoorbeeld op het internet, als de gefilmde personen hiervoor toestemming hebben gegeven.
- Men dient oplossend om te gaan met eventuele klachten van derden.
Derden hebben privacyrechten, bijvoorbeled om de beelden te bekijken.
Voordat gesproken kan worden van rechtmatig gebruik, kent de videodeurbel dus enkele uitdagingen. Hiernaast is de gebruiker ook gebonden aan regelgeving betreffende wat de camera mag filmen.
Het uitgangspunt is dat de videodeurbel geplaatst wordt als bewakingscamera ten behoeve van de beveiliging van eigendommen of eigen terrein. De rechtbank Gelderland benoemt dit ook en stelt dat wanneer een videodeurbel enkel zicht heeft op eigen terrein, deze dan naar verwachting geen inbreuk op de privacy van anderen zal opleveren.5 Toch zullen veel camera’s ook een deel van de openbare weg meenemen. Dit kan ook worden toegestaan, zolang het rechtmatig gebeurt. Het rechtmatig filmen van een deel van de openbare weg komt bijvoorbeeld voor wanneer er geen minder vergaande mogelijk is.6
Het filmen van buren of de openbare weg
In eerste instantie is het niet de bedoeling dat men de openbare weg of de buren filmt. Echter, in sommige situaties kan het niet worden voorkomen dat een klein deel van de openbare weg wordt gefilmd. Zoals eerder vermeld, is het van belang dat de gebruiker een doel heeft voor het ophangen van de camera, dit is te vinden in artikel 5 Algemene verordening gegevensbescherming (hierna: AVG). Een veel gebruikt doel is het gerechtvaardigd belang van artikel 6 lid 1 sub f AVG. Een voorbeeld van een gerechtvaardigd belang wordt gegeven in de TK/Asociaţia de Proprietari bloc M5A-ScaraA-uitspraak. Hierin stelt het Hof van Justitie dat de bescherming van goederen of personen kan worden aangemerkt als gerechtvaardigd belang. Er dient dan een belangenafweging te worden gemaakt.
De belangenafweging houdt in dat het belang van de gebruiker wordt afgewogen tegen het belang van degene die (eventueel) wordt gefilmd. Een voorbeeld speelt zich af bij de rechtbank Noord-Holland.7 De gebruiker van een camera heeft meerdere malen vernielingen aan zijn auto meegemaakt en met deze reden een camera geplaatst. De camera filmt echter ook een deel van de oprit van de buren en hierdoor kan de gebruiker meekijken wie bij de buren naar binnen gaan. De buren vinden dit niet fijn, en willen dat de camera wordt verwijderd. De rechter heeft hier een afweging gemaakt en komt tot de conclusie dat het belangrijker is dat de auto beschermd kan worden door de camera. De camera hoeft dus niet verwijderd te worden.
De bewaartermijn van opgeslagen beelden
De bewaartermijn is een termijn gedurende welke bepaalde beelden worden bewaard. Het is van belang dat de gebruiker van de camera een bewaartermijn opstelt wanneer hij beelden opslaat. Dit is van belang omdat de AVG zelf geen bewaartermijn hanteert. Het is bekend dat beelden niet langer dan noodzakelijk opgeslagen mogen worden en dat de maximale termijn vier weken is voor beelden van de openbare plaatsen, tenzij een gefilmd incident niet is opgelost.8 Een onopgelost incident kan bijvoorbeeld een inbraak zijn in een auto welke zich nog bij de politie bevindt. De AP zelf raadt aan om beelden na 24 uur weer te verwijderen of om beelden helemaal niet op te slaan. Doordat het opslaan ‘niet langer dan noodzakelijk’ betreft, zal de gebruiker zelf een afweging moeten maken of het noodzakelijk is om de beelden te bewaren. In een buurt waar veel inbraken plaatsvinden kan het bijvoorbeeld nodig zijn om beelden langer te bewaren dan in een rustige buurt. De gebruiker zal hier zelf goed naar moeten kijken.
Tot slot
Heeft u vragen over uw videodeurbel of een andere soort camera rondom uw huis? Weet u niet waar u moet beginnen of wilt u weten of uw camera goed is afgesteld? Voor gratis advies kunt u altijd contact met ons opnemen via het vragenformulier op de website!
Bronvermelding
Literatuur
AP 2022a
Autoriteit Persoonsgegevens, ‘Bewaren van persoonsgegevens’, (z.d.), www.autoriteitpersoonsgegevens.nl.
AP 2022b
Autoriteit Persoonsgegevens, ‘Camera’s bij huis en bij de buren’, (z.d.), www.autoriteitpersoonsgegevens.nl.
AP 2022c
Autoriteit Persoonsgegevens, ‘Stappenplan camera bij huis’, (z.d.), www.autoriteitpersoonsgegevens.nl.
Kivit, Multiscope 2020
J. Kivit, Half miljoen slimme deurbellen in Nederland, 8 september 2020, www.multiscope.nl.
Wisman, Computerrecht 2015/44
T.H.A. Wisman, ‘De vraag die in dit arrest centraal staat is of video-opnames gemaakt door een natuurlijke persoon van (onder andere) de openbare ruimte die doorlopend worden gemaakt en op vaste schijf worden opgeslagen resulteren in een verwerking van persoonsgegevens die in activiteiten met uitsluitend persoonlijke of inhoudelijk doeleinden wordt verricht, zoals omgeschreven in artikel 3 lid 2 Richtlijn 95/46/EG’, Computerrecht 2015/44, afl. 2, p. 41-82.
Jurisprudentie
HvJ EU 11 december 2019, ECLI:EU:C:2019:1064 (TK/Asociaţia de Proprietari bloc M5A-ScaraA).
Rb. Gelderland 3 maart 2021 (ktr.), ECLI:NL:RBGEL:2021:2537.
Rb. Noord-Holland 15 september 2021 (ktr.), ECLI:NL:RBNHO:2021:8075.